Istorija manastira Beočin
Ko je bio ktitor, ali ni tačno vreme kada je manastir Beočin nastao se ni do danas ne zna sa sigurnošću. Istorija manastira beleži da prvi zapis u kome se pominje danas ženski manastir Beočin datira iz druge polovine 16. veka, i to iz turskog popisa koji je sačinjen 1566 – 1567. godine.
Poznat je i podatak da je manastir Beočin u 17. veku imao omanju crkvu, te da je u to doba na njenom čelu bio iguman Longin. Takođe je zabeleženo da je pomenuti iguman išao u Moskvu da skuplja priloge kako bi obnovio manastir Beočin, ali i da bi pribavio stvari koje su mu bile potrebne da bi manastir imao bogosluženja kakva mu dolikuju.
Kako se pretpostavlja, krajem 17. veka dok su besneli ratovi između Austrije i Turske stradao je manastir Beočin, ali istorija beleži da je pred sam kraj 17. veka obnovljen. Učinili su to monasi koji su prebegli iz manastira Rača na reci Drini u periodu između 1697. i 1699. godine, a po blagoslovu tadašnjeg srpskog patrijarha Arsenija III Čarnojevića. Ubrzo nakon toga je izgrađena drvena crkva 1708. godine.
Glavnu crkvu manastira Beočina Fruška Gora dobija nešto kasnije. Građena je u periodu između 1732. i 1740. godine . U doba gradnje glavne crkve za monahe je bila načinjena bogomolja, za koju istorija manastira Beočin beleži podatak da je carske dveri načionio Dimitrije Janaći. U tom periodu su podignuti i manastirski konaci južno i zapadno od glavne crkve koja je posvećena Vaznesenju Hristovom. Ovi konaci su kasnije spojeni u jedan.
Neke od građevina koje pripadaju manastiru su pretrpele izvesne promene prilikom sledeće veće obnove manastira, koja se zbila u prvoj polovini 20. veka.
Krajem 19. veka je čitav manastirski kompleks gotovo potpuno obnovljen. Zbilo se to 1893. godine. Kasnije je menjan u dva navrata i to 1921. godine i 1987.
U sklopu manastira Beočin se uz glavnu manastirsku crkvu, koja je posvećena Vaznesenju Gospodnjem nalaze se i konaci, kapela, a manastirski kompleks je ograđen zidovima sa dve strane, severne i zapadne.
Zanimljivo je da istorija manastira smatra da je stara kapela nekada bila iznad obližnjeg potoka, ali se pretpostavlja da je porušena kada je podignuta nova. A nova kapela je podignuta 1905. godine u neposrednoj blizini crkvene porte. Kapela je obnovljena već 1987. godine, a tom prilikom je zamenjen krov na njoj.
Iako je gotovo cela Fruška Gora stradala tokom nemačkog bombardovanja u Drugom svetskom ratu, manastir Beočin je ta nesreće čini se zaobišla. No, ono što ga nije zaobišlo jeste surovo pljačkanje i uništavanje srpskih manastira od strane hrvatskih ustaških snaga. Istoirja manastira beleži da su ustaše pokrale mnoge ikone, slike, odežde i relikvije manastira. Sve pokradene predmete ustaše su odnele u Zagreb, a samo deo njih je vraćen Srpskoj pravoslavnoj crkvi.
Arhitektura manastira Beočin
Glavna manastirska crkva kakvom je danas vidimo je izrađena u tradicionalnom srpsko – vizantijskom stilu, mada su na njoj vidljici i gotički elementi.
Ne zna se sa sigurnošću ko ju je gradio, ali se pretpostavlja da to nisu bili lokalni majstori, već stranci, uzevši u obzir da su u arhitekturi glavne crkve manastira Beočin vidljivi elementi koji nisu bili tako uobičajeni za srpsko – vizantijski stil kome ova građevina primarno pripada.
Ono što se zna sa sigurnošću, a što beleži i istorija manastira Beočin jeste da su ktitori glavne manastirske crkve bili Milivoje Milaković i njegov sin Petar, rodom iz Starog Futoga. U manastirskim spisima je zabeleženo da su oni dali 9 hiljada forinti. Međutim, taj novac nije bio dovoljan za gradnju crkve, pa su svojim prilozima monasi i narod pomogli da glavna manastirska crkva dobije sadašnji izgled.
Osnova glavne manastirske crkve je jednobrodna. Izrađena je od kamena i opeke, a omalterisana je i sa spoljne i sa unutrašnje strane.
U drugoj polovini 18. veka, 1762. godine je dodat otvoreni barokni trem sa arkadama, a 1787. godine je postavljen i portal. Ktitor portala je bio Ilija Popović iz Futoga. A gradnja zvonika glavne crkve manastira Beočin je svakako najduže trajala i to više od 50 godine, od 1740. do 1799. godine. Zanimljivo je da ovaj zvonik, za razliku od glavne manastirske crkve i konaka nikada nije menjan.
Freske i ikone manastira Beočin
Fruška Gora, nadomak Novog Sada kao što znamo može da se pohvali brojnim srednjevekovnim manastirima. No, pored manastira tu su i njihove ikone, za čija čuda se čulo ranije, a postoje svedočenja i do naših dana. Jedna od najčuvenijih ikona ne samo na Fruškoj Gori jeste i Presveta Bogorodica Beočinska.
Ikonostas manastira Beočin je nastao polovinom 18. veka, a istorija manastira beleži da su ga uradili : Janko Halzoković, Dimitrije Bačević i Teodor Kračun. Takođe, poznato je da su novac za izradu ikonostasa manastira Beočin dali Novosađani Matija Petrović i Obrad Radonjić.
Pevnice i pevničke stolice u glavnoj manastirskoj crkvi je oslikao Georgije Zograf, o čemu postoji i natpis i to su severnoj pevnici, koji se i danas može videti.
Zanimljivosti o manastiru Beočin
Za manastir Beočin su vezane brojne zanimljivosti, a ono što je neraskidivo vezano za ovu Svetinju jeste ikona Presvete Bogorodice Beočinske, za koju se veruje da je stara preko pet stotina godina. Čuda koja Presveta Bogorodica i danas daruje onima koji dolaze u manastir Beočin da zatraže pomoć su nebrojena.
Na zvaničnom sajtu manastira Beočin ćete naći mnoga od njih, a mi ćemo navesti samo neka: puno je ljudi koji su postali roditelji nakon što su se molili pred čudotvornom ikonom i čitane im molitve za zdravlje, mnogi su se izlečili od raznih ” neizlečivih ” bolesti, a mnoga čuda i isceljenja se i dan danas događaju.
Presveta Bogorodica je zaslužna za njih i treba joj se obratiti čistog srca.
Na zvaničnom sajtu manastira stoji i kazivanje koje je svakako bolje da citiramo u celosti : ” Jednom je vatra počela da seva iz ikone, iskakale su iskre iz ikone. I mi smo počeli da razmišljamo zbog čega se to dešava.
Sveštenicima i vladikama o tome smo govorili i došli smo do zaključka da treba da napravimo ram za ikonu, jer je počeo narod da je dira rukama, da je pipka, da nosi delić po kući. Sada smo je zaštitili da to ne mogu učiniti. Ikona je stara 500 godina, kao i ikona Gospodnja sa druge strane. ”
Pored ostalih zanimljivosti vezanih za ženski manastir Beočin izdvaja se i ova : početkom 19. veka, tačnije 1815. godine su iz manastira Feneka upravo ovde prenete mošti Svetog Stefana Prvovenčanog.
Poznati srpski pesnik Jovan Grčić Milenko je preminuo 1875. u manastiru Beočin, a njegov grob se i danas nalazi u neposrednoj blizini glavne manastirske crkve.
Ikona Presvete Bogorodice koja i danas čini čuda je svakako najpoznatija zanimljivost manastira Beočina. Ali ne treba zaboraviti ni to da se u ovom manastiru nalaze mošti najmlađeg srpskog svetitelja, Varnave Nastića.
Raspored bogosluženja
Raspored bogosluženja u ovom manastiru je sledeći : u 5 časova je Jutrenje, dok je Večernja služba u 17 časova. Nedeljom i praznicima u 9:30 časova počinje Sveta Liturgija.
Gde se nalazi manastir Beočin
Planina nadomak Novog Sada je čuvena po velikom broju srpskih srednjevekovnih manastira. Fruška Gora je primila u svoje skute čak 16 pravoslavnih manastira, a jedan od njih je i manastir Beočin. Sam grad, Beočin kome teritorijalno pripada i manastir Beočin se nlazi na severnim padinama Fruške Gore i od Novog Sada je udaljen nešto manje od 20 kilometara.
Kontakt
Adresa na kojoj se manastir Beočin nalazi glasi : Manastirski put bb, 21 300 Beočin, Srbija.
Sve potrebne informacije možete dobiti na broj telefona manastira 021 870 140, a ukoliko vam više odgovara sa sestrinstvom manastira možete stupiti u kontakt i putem elekstronske pošte [email protected]
Lokacija manastira i Google mapa
Kada krenete put manastira Beočin možda vam i neće biti potrebna mapa puta da biste do njega stigli, uzevši u obzir da se do grada Beočina u Vojvodini stiže vrlo lako. No, nije zboreg ni pogledati mapu.
Ako idete iz pravca Beograda, to jest Novog Sada do manastira se stiže putem prema Sremskoj Kamenici. Kada prođete kroz ovaj gradić, idete prema Ledincima i Rakovcu. Potom stižete do Beočina, a za snalaženje u ovom gradiću vam gotovo sigurno neće biti potrebna mapa, čak i ako ste prvi put u njemu, jer je sve vrlo jednostavno. Kada uđete u Beočin idete pravo dok ne uđete u Svetosavsku ulicu, potom njom idete do crkve Svetog Vasilija Ostroškog, pa neposredno ispred ove crkve skrenete levo u Fruškogorsku ulicu. Fruškogorska ulica se nastavlja na ulicu Manastirski put, u kojoj se nalazi i manastir Beočin. Od skretanja pre crkve do samog manastira ima svega par minuta vožnje.
Foto: www.manastirbeocin.org
