Fruškogorski manastir Velika Remeta je jedan od 16 Svetinja na ovoj planini, a ono po čemu je nadaleko čuven jeste etno selo koje se nalazi u njegovoj blizini, ali i ” Rajski vrt ” koji je načinio Otac Stefan, uz pomoć bratstva i sestrinstva ovog manastira. No, ono po čemu je još čuveniji manastir Velika Remeta svakako je njegov zvonik, koji je visine osmospratne zgrade. Od nedavno se u okolini manastira nalazi i kopija Vitlejemske prećine, iznad koje se nalazi crkva.
Istorija manastira Velika Remeta, Fruška Gora
Prema narodnom predanju fruškogorski manastir Velika Remeta je sagradio srpski kralj Dragutin i to krajem 13. i početkom 14. veka.
Istorija ove Svetinje navodi prvi dokument koji potiče iz 1509. godine, a u kome se pominje fruškogorski manastir Velika Remeta. U tom dokumentu se pominje izaslanik despotice Angeline Branković, koji je dolazio u manastir koji je posvećen Svetom Dimitriju, pa se pretpostavlja da je to fruškogorski manastir Velika Remeta.
Glavna crkva manastira je posvećena Svetom Dimitriju, a u okviru manastirskog kompleksa se uz konak, nalaze i kapela posvećena Svetom Jovanu Krstitelju i kapela posvećena Uspenju Presvete Bogorodice.
Zvanično se prvi put manastir Velika Remeta pominje 1562. godine, kako veli zvanična istorija ove Svetinje.
Pretpostavlja se da je manastirski kompleks sazidan još tokom 15. veka, a istorija manastira beleži podatak da je 1735. godine bio dodat i zvonik, koji je građen u stilu baroka, a posvećen je Svetom Jovanu Preteči i Krstitelju.
U doba kada je turska vojska vladala ovim predelima, manastir je znatno stradao, pa tako istorija beleži da je 1716. godine fruškogorski manastir Velika Remeta bio spaljen, ali ubrzo počinje njegova obnova. Samo četiri godine nakon što su turski vojnici zapalili ovu Svetinju, ona biva obnovljena, a već 1722. godine dobija carsku privilegiju i tada obnova uzima još većeg maha, a naročito u građevinskom smislu. Poznat je i podatak da su monasi Velike Remete u nekoliko navrata odlazili u carsku Rusiju po pomoć i dobijali je.
Istorija manastira navodi i vrlo važan podatak, da su u ovaj fruškogorski manastir 1739. godine došli monasi iz beogradskog manastira Rakovica i tom prilikom doneli četiri prestone ikone, koje su bile delo ruskih ikonopisaca.
Dalja istorija manastira nije poznata sve do početka Drugog svetskog rata, kada manastir Velika Remeta zauzimaju ustaški vojnici i u njemu borave sve do proleća 1943. godine. Nažalost, nakon što su ti vojnici napustili fruškogorski manastir Velika Remeta nisu ga samo opljačkali, već i zapalili.
U to doba dolazi komisija umetničkog muzeja u Zagrebu, kako bi popisala imovinu ove Svetinje, ali nažalost sa namerom da je ukrade i odnese u Zagreb. Ostao je dokument od 10. septembra 1943. godine u kome je zabeleženo da je tom prilikom pomenuta komisija preuzela 60 – ak predmeta, dok se za ostale relikvije i manastirske predmete pretpostavlja da su ustaški vojnici pokrali ili da su stradali u požaru koji su oni podmetnuli kada su napuštali ovaj fruškogorski manastir.
Prva značajnija obnova ove Svetinje se odigrala 1982. godine, a danas se fruškogorski manastir Velika Remeta dodatno obnavlja, zahvaljujući vrednim rukama igumana Oca Stefana, ali i bratstva i sestrinstva manastira. Kako je rekao Otac Stefan u jednom intervjuu dnevnim novinama iz Beograda : ” Bio bi greh da ljudi ovde ne dolaze. Selo se prazni, ali mi u manastiru – bratstvo i sestrinstvo monaško – rešili smo da oživimo ovaj kraj, da ljudi u njega dolaze, da pored manastira potraže odmor u tišini naših objekata koje smo sagradili, da vide i naš rajski vrt na zemlji. ”
Liturgija koja se služi u ovom manastiru, ali i venčanje ili krštenje je zaista nešto što treba doživeti. Zahvaljujući emisiji ” Duhovnici “, beogradske televizije Studio B su mnogi imali prilike da se upoznaju sa lepotama ove Svetinje.
Arhitektura manastira Velika Remeta, Fruška Gora
Poznat je podatak kakva je bila arhitektura prvobitne crkve i to iz jednog zapisa koji potiče iz 1753. godine. Osnova joj je bila u obliku krsta, a imala je i dva pevnička prostora.
Zanimljivo je da su gotovo sve građevine koje danas čine kompleks manastira Velika Remeta, Fruška Gora zidane u različito vreme, pa se i njihova arhitektura bitno razlikuje.
Zvonik, recimo ima brojne karakteristike stila baroka, dok je arhitektura glavne manastirske crkve približnija Raškoj školi srpske arhitekture.
Ikone i freske
Postji pretpostavka da je crkva prvi put freskopisana 1568. godine, te da iz tog perioda datira i freska koja se nalazi na spoljašnjem zidu, a na kojoj je prikazan Sveti Dimitrije. Ova freska danas je vrlo slabo očuvana, ali o njoj saznajemo iz pisanih dokumenata.
Ikone koje su se nalazile u okviru prvobitnog ikonostasa iz 1568. godine, nažalost nisu sačuvane. O njemu i njegovom izgledu saznajemo iz pisanih izvora. Smatra se da su prvobitne ikone zamenjene onima koje su doneli monasi beogradskog manastira Rakovica. Te ikone su slikane na tankom platnu i to uljanim lakom, a delo su ruskih zografa : Jovana Maksimova, Spiridona Grigorjeva, Tihona Ivanova i Leontija Stefanova.
Godine 1850. zahvaljujući Maksimu Nikoliću, koji je finansirao projekat, obnavlja se ikonostas, ali tom prilikom je dosta izmenjen u odnosu na prvobitni ikonostas.
Nažalost, ni ove ikone nisu sačuvane. Neke su ukradene, a neke uništene.
Freske takođe nisu sačuvane, a jedina koja je očuvana do današnjih dana se nalazi iznad severnih vrata i na njoj je predstavljena Bogorodica sa malim Hristom.
Zanimljivosti
Kada se pomenu zanimljivosti vezane za fruškogorski manastir Velika Remeta jednostavno ne znamo odakle da počnemo. Da li od lika i dela igumana manastira Oca Stefana ili od okoline manastira ili od njegovog zvonika, koji se smatra najvišim zvonikom među manastirima koji se nalaze na ovoj planini nadomak Novog Sada.
Kontakt
Zvanična adresa ove Svetinje je Braće Radosavljević broj 38, Velika Remeta.
Ukoliko želite da stupite u kontakt sa bratstvom i sestrinstvom manastira, to možete učiniti na broj telefona 022 2468 112.
Lokacija i Google mapa
Kada krenete put ove Svetinje gotovo je sigurno da vam mapa puta neće biti potrebna. Najpre zato što su putokazi vrlo jasni, a i bilo koga usput da upitate gde se nalazi manastir velika Remeta, sigurno će vas uputiti na pravi put.
Smešten je na južnim padinama Fruške Gore, a od puta koji spaja Beograd sa Novim Sadom, fruškogorski manastir Velika Remeta je udaljen svega nešto više od 5 kilometara. Manastir se nalazi na 250 metara nadmorske visine.
