Istorija manastira Krka, Dalmacija, Hrvatska
Istorija manastira Krka nas vraća u doba kada je živeo srpski car Dušan Silni. Prema narodnom predanju, manastir Krka je podignut zaslugom Jelene, sestre cara Dušana, koja je bila udata za hrvatskog kneza Mladena II Šubića, a kako se pretpostavlja to se zbilo oko 1350. godine. Od početka je manastir Krka, Dalmacija, Hrvatska posvećen Svetom Arhanđelu Mihailu.
Postoji još jedno narodno predanje, prema kome su ovaj pravoslavni manastir, zapravo osnovali monasi koji su na ovo područje došli iz manastira koji je bio posvećen takođe Arhanđelu Mihailu u Svetoj Zemlji. Kako se veruje, monasi su osnovali manastir ovde upravo po nagovoru monaha Ruvima, koji je bio ispovednik princeze Jelene Šubić, sestre srpskog cara Dušana Silnog.
Istorija manastira uzima tvrdnju istoričara Lucijusa kao valjanu, te njome opravdava i razlog zbog koga je manastir Krka kod Knina osnovan baš na ovom mestu. Naime, pomenuti istoričar tvrdi da je Apostol Pavle upravo na ovom mestu propovedao hrišćanstvo, a u prilog tome navodi i postojanje katakombi ispod samog manastira. Inače, poznato je da je u blizini današnjeg manastira postojao vojnički grad Burnum, pa se pretpostavlja da su katakombe služile za neometano propovedanje hrišćanstva.
Glavna crkva manastira Krka je sagrađena iznad katakombi. Katakombe su zapravo nalik na pećine, ali se do dana današnjeg nije otkrila njihova primarna namena, iako postoje brojna predanja. Jedno je sigurno, katakombe su bile bogate različitim predmetima, za koje je otkriveno da datiraju još iz doba kada su ovo područje naseljavali Stari Rimljani, a otkrivene su i brojne grobnice, koje datiraju iz ranohrišćanskog perioda. Smatra se da su ove katakombe mogle služiti za neometano propovedanje hrišćanstva, ali postoji tumačenje i da su služile za skrivanje od turskih osvajača, kako bi monasi u njima mogli nesmetano da obavljaju hrišćanske obrede.
U drugoj polovini 19. veka, tačnije 1876. godine je episkop Stefan Knežević jedan deo tih katakombi preuredio i načinio kapelu, koja je posvećena Svetome Savi. Arhitektura te kapele je naročito zanimljiva, uzevši u obzir da se ona najvećim delom nalazi ispod priprate glavne crkve manastira Krka.
Istorija manastira navodi i podatak, koji se i danas može videti u zapisu iznad ulaza, a u kome je navedeno da je 1402. godine manastir Krka kod Knina dograđen.
Manastirski kompleks uz glavnu manastirsku crkvu čine još i : kapela posvećena Svetom Savi, zvonik, trpezarija sa sobama, kao i novopodignuta zgrada u kojoj se nalazi Bogoslovija.
Tokom nedavnih ratova na ovom području, dogodio se i napad na manastir, ali srećom manastir Krka ovom prilikom nije naročito oštećen. Nažalost, incident vezan za manastir Krka se dogodio i nedavno, marta meseca 2013. godine, kada je izvršen još jedan napad na manastir. Tom prilikom su Hrvati, za koje je utvrđeno da su poreklom sa Kosova napali đake Bogoslovije pri manastiru Krka.
Kako se manastir nalazi u kanjonu istoimene reke, otuda i potiče njegov naziv. A u neposrednoj blizini se nalazi i Nacionalni park Krka, koji predstavlja jedno od obeležja Hrvatske i čitave Dalmacije. Uz to, moguće je poći i na krstarenje Krkom, koje organizuju lokalne turističke agencije, a najčešće se krstarenje nudi turistima koji borave u Trogiru ili Šibeniku.
Srpski pravoslavni manastir Krka koji se nalazi kod Knina u Dalmaciji, na teritoriji obližnje Hrvatske i muški manastir, a na njegovom čelu je iguman.
Od 1990. godine manastir Krka je domaćin Likovne kolonije. A svake godine se na Preobraženje organizuje i Sabor, koji je naročito mnogo posećen.
Arhitektura manastira Krka, Dalmacija, Hrvatska
Glavna manastirska crkva je posvećena Svetim Arhanđeima Mihailu i Gavrilu, a njena arhitektura je vrlo specifična.
Osnova glavne crkve je sažetog upisanog krsta i sačinjena je, praktično od dve celine : oltarski prostor, koji je u istočnom delu hrama i centralni deo, nad kojim se nadvisuje kupola.
Istorija manastira beleži da da je tokom 16. veka dograđen centralni deo. No, nije poznato da li su za dogradnju korišćeni postojeći delovi ili je dozidana posve nova priprata.
Freske i ikone
Ikone koje se nalaze na ikonostasu glavne crkve manastira Krka su nastajale u periodu između 15. i 18. , odnosno 19- veka.
U sklopu ikonostasa, a zajedno sa ikonama koje se nalaze na Carskim dverima i u takozvanom nadvorju, ima ih ukupno 55.
Zanimljivosti o manastiru Krka
Brojne su zanimljivosti vezane za ovu Svetinju koja se nalazi na teritoriji današnje Hrvatske, a u vlasništvu je Srpske pravoslavne crkve. Tako je na primer posebno zanimljivo otvaranje škole pri manstiru Krka, koja se nazivala Bogoslovija Sveta Tri Jerarha. Prva Bogoslovija Sveta Tri Jerarha je otvorena u prvoj polovini 17. veka, davne 1615. godine. Bila je to prva škola za sveštenike među Srbima. Ova škola je nekoliko puta zatvarana, preseljavana, pa nanovo otvarana u manastiru Krka, a u jednom trenutku je čak premeštena u Zadar.
Bogoslovija Sveta Tri Jerarha je u prvoj polovini opet kratko prekinula sa radom, da bi 1962. godine ponovo bila obnobljena, a od 2001. godine Bogoslovija Sveta Tri Jerarha je ponovo u funkciji.
Na praznik Svetog Arhangela Mihaila 1985. godine su osveštani temelji za zgradu u kojoj treba da bude smeštena Bogoslovija manastira Krka. Kao naročitu zanimljivost ističe se podatak da je u temelj ove zgrade uzidan kamen iz Pećke Patrijaršije, kao i kamen iz manastira Krka, ali manastira Krupa i Dragović, kao i kamen iz gradova Dalmacije i to : Šibenika, Zadra i Benkovca.
Riznica manastira Krka je puna zanimljivosti, uzevši u obzir da su tokom minulih vremena mnogi predmeti velike važnosti i vrednosti dospevali u ovaj pravoslavni manastir na području Dalmacije, koji je bio i ostao duhovni centar Srba koji su živeli u području kako Dalmacije, tako i cele Hrvatske. U riznici manastira uz epitrahilj koji je pripadao Svetom Savi se nalaze između ostalih i : Oktoih Božidara Vukovića, knjige sa svojeručnom posvetom Vuka Stefanovića Karadžića i Dositeja Obradovića, kao i čestice Svetih moštiju brojnih svetitelja : Svetog Nikole, Svetog Trifuna, Svetog Haralampija, Svetog Vasilija i mnogih drugih svetitelja.
Uz zanimljivosti vezane za riznicu, često se uz manastir Krka, Dalmacija, Hrvatska navode i podaci o ljudima koji su boravili u ovom manastiru, poput : Dositeja Obradovića, Sime Matavulja, Nikole Tesle, Miloša Crnjanskog i mnogih drugih.
Kontakt
Zvanična adresa manastira glasi : Manastir Krka, Nikole Tesle bb, 2 305 Kistanje. Broj telefona manastira je +385 22 763 230.
U kontakt sa bratstvom manastirom možete stupiti i putem elektronske pošte [email protected]
Lokacija manastira Krka i Google mapa
Srpski srednjevekovni manastir Krka se nalazi u hrvatskoj oblasti Dalmacija, u neposrednoj blizini grada Knina. Od prestonice Srbije, Beograda je udaljen oko 730 kilometara.
Kada krenete put ovog manastira ne zaboravite da ponesete i mapu, jer će vam sigurno biti potrebna.
Do manastira Krka iz pravca Beograda možete stići na nekoliko načina, a onaj koji se smatra najbezbednijim svakako je preko Zagreba, Autoputem E-70, pa dalje preko Karlovca do manastira. Za oko 200 kilometara je kraći put preko Banja Luke i Knina za manastir. A možete ići preko Šapca i Loznice do Zvornika, oa preko Mostara do manastira, no ovaj put se ipak smatra putem visokog rizika, posebno ukoliko idete automobilom koji ima srpske tablice.
Manastir Krka, Dalmacija, Hrvatska – video
Ukoliko vas zanima kako izgleda srpski srednjevekovni manastir Krka, koji se nalazi nadomak Knina, u susednoj Hrvatskoj, možete pogledati video :
Naredni video prikazuje katakombe na kojima je izgrađen manastir Krka :
Video koji pokazuje kako izgleda Sabor koji se organizuje svake godine na praznik Preobraženje u manastiru Krka :
